W dniach 23-24 września br. na terenie Geoparku „Śladami dawnego górnictwa kruszców” w gminie Mirsk, w bezpośrednim sąsiedztwie Świeradowa, miały miejsce uroczyste obchody 10-lecia funkcjonowania podziemnej trasy turystycznej „Kopalnia „Św. Jan” w Krobicy” oraz związanej z nią ścieżki turystyczno-dydaktycznej „Śladami dawnego górnictwa kruszców”, której powstanie było możliwe dzięki pracom zrealizowanym z udziałem KGHM CUPRUM.
Prace badawczo-inwentaryzacyjne w zakresie rozpoznania i oceny stanu zachowania historycznych obiektów górniczych w okolicach Gierczyna rozpoczęte zostały przez dr inż. Macieja Madziarza, w latach 90. ubiegłego wieku. W 2009 r., na zlecenie władz gminy Mirsk, w KGHM CUPRUM opracowany został projekt pn.: „Rekultywacja obszarów zdegradowanych działalnością górniczą na terenie Gminy Mirsk, z utworzeniem ścieżki turystycznej Śladami dawnego górnictwa kruszców”. Projekt ten, zrealizowany przez KGHM CUPRUM (w konsorcjum z AMC – Zakładem Robót Górniczych i Wysokościowych Andrzej Ciszewski) miał w warunkach Dolnego Śląska nowatorski charakter. Po raz pierwszy – w sposób kompleksowy, podjęto działania umożliwiające ocalenie i wykorzystanie do celów poznawczych zespołu historycznych stanowisk górniczych, położonych na rozległym obszarze, gdzie w okresie od XVI do I połowy XX w. prowadzono okresowo poszukiwania i eksploatację rud cyny i kobaltu, a które ulegały intensywnej destrukcji od końca lat 50 XX w., kiedy to zakończono górnicze roboty poszukiwawcze. Projekt był finansowany ze środków Unii Europejskiej, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007–2013. W ramach realizacji ww. projektu przeprowadzono kompleksową rekultywację techniczną i biologiczną (w pełnym lub ograniczonym zakresie) obiektów i terenów pogórniczych w pasie o długości 7,8 km i szerokości od ok. 0,4 do 0,7 km. Utworzono Geopark – ścieżkę turystyczno-dydaktyczną, prezentująca historię i pozostałości historycznego górnictwa rud cyny i kobaltu, „Śladami dawnego górnictwa kruszców”, która została oficjalnie otwarta w maju 2013 r. Od tej pory cieszy się dużym zainteresowaniem zwiedzających, którzy odwiedzają przede wszystkim podziemną trasę turystyczną „Kopalnia Św. Jan” w Krobicy. Na niewielkim obszarze, zachowały się liczne pozostałości dawnych robót poszukiwawczych i górniczych – reprezentujące przegląd typowych (nie tylko dla górnictwa dolnośląskiego) reliktów tego rodzaju działalności. Oczyszczone ze składowanych w nich przez dziesiątki lat odpadów, właściwie zabezpieczone, wyeksponowane i częściowo udostępnione do zwiedzania stanowią dziś atrakcję dla zwiedzających.
W swoich założeniach programowych projekt posiadał walory pro-środowiskowe i pro-społeczne. Zrealizowanie dwóch podstawowych jego zadań – oczyszczenia obiektów i terenów pogórniczych z zalegających w nich różnego rodzaju odpadów, a następnie przeprowadzenie ich rekultywacji i zagospodarowania (w pełnym lub ograniczonym zakresie), przyniosło wymierną poprawę stanu środowiska na objętym ww. działaniami obszarze (w Gminie Mirsk). W ramach realizacji projektu na składowisko wywieziono łącznie ponad 220 Mg odpadów, w tym również niebezpiecznych – podkreśla dr hab. inż. Maciej Madziarz.
Korzyści dla gminy, płynące z realizacji ww. projektu potwierdzają celowość podejmowania prac mających na celu współczesne wykorzystanie niszczejących i często niebezpiecznych obiektów dziedzictwa górniczego w turystyce przemysłowej, a także innych obiektów podziemnych w geoturystyce. KGHM CUPRUM wykorzystuje doświadczenie zdobyte podczas realizacji projektu w gminie Mirsk w kolejnych przedsięwzięciach tego typu, np. opracowując studium wykonalności dla udostępnienia do ruchu turystycznego nowo odkrytych „Partii Mastodonta” Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie, czy podejmując międzynarodową współpracę dotyczącą badań, zabezpieczenia i wykorzystania do celów edukacyjno-turystycznych wspólnego dziedzictwa górnictwa złota rejonu Głuchołaz i Zlatych Hor w Republice Czeskiej – dodaje Radosław Pilut, Prezes Zarządu.
W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele lokalnych władz samorządowych, służb mundurowych oraz wielu zaproszonych Gości, w tym szczególnie osób zaangażowanych w przygotowanie i realizację projektu „Rekultywacja obszarów zdegradowanych działalnością górniczą na terenie Gminy Mirsk, z utworzeniem ścieżki turystycznej Śladami dawnego górnictwa kruszców” oraz lokalnych przewodników i obecnego operatora Geoparku. W oficjalnych wystąpieniach podkreślone zostało istotne znaczenie zrealizowanego przez konsorcjum KGHM CUPRUM z AMC – Zakładem Robót Górniczych i Wysokościowych Andrzej Ciszewski, z inicjatywy i pod kierownictwem dr hab. inż. Macieja Madziarza projektu, który w znaczący sposób korzystnie wpłynął zarówno na stan środowiska na terenach dawnych robót górniczych, jak rozwój gospodarczy gminy Mirsk – wynikający z pojawienia się nowej atrakcji turystycznej. Nie pominięto również istotnego wkładu Projektu w rozpoznanie, zabezpieczenie i ochronę reliktów dawnych robót górniczych w rejonie Krobic, Gierczyna i Przecznicy. Poza częścią oficjalną chętni mogli zwiedzić zarówno trasę podziemną, jak ścieżkę turystyczno-dydaktyczną podczas wycieczki prowadzonej przez dr hab. Inż. Macieja Madziarza, która była również elementem doskonalenia wiedzy przewodników w Geoparku. Uroczystości zakończyła uroczysta biesiada, o górniczym charakterze.
Gminie Mirsk i nowemu Operatorowi Geoparku, panu Robertowi Szumanowi, życzymy dalszego rozwoju tego wyjątkowego obiektu!
Symbolem jubileuszu 10-lecia trasy podziemnej została niebieska butelka, ponieważ podczas prac archeologicznych taka właśnie oryginalna, prawdopodobnie XVIII- lub XIX-wieczna butelka, barwiona związkami kobaltu wydobywanego w pobliskiej Przecznicy, została odnaleziona w sztolni Leopold tej kopalni.
Więcej informacji o tej wyjątkowej trasie turystycznej znajdziecie na stronie Podziemna Trasa Turystyczna Kopalnia św. Jan Geopark w Krobicy (kopalniakrobica.pl)