Dnia 18 listopada 2019 r. Koordynatorzy Dyscyplin Narodowego Centrum Nauki przedstawili listę rankingową projektów zakwalifikowanych do finansowania w ramach konkursu OPUS 17, dotyczącego projektów badawczych i ogłoszonego przez NCN w dniu 15 marca 2019 r. W ramach konkursu finansowanie uzyskał m.in. projekt pn. Geneza i przebieg antropogenicznych i naturalnych deformacji terenu w obszarach pogórniczych dawnej kopalni węgla brunatnego „Babina”, opracowany przez konsorcjum Politechniki Wrocławskiej (Lider) oraz KGHM CUPRUM sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe. Budżet przedsięwzięcia wynosi ponad 1,3 mln zł.
Wniosek na projekt zajął wysokie, 9. miejsce w panelu ST10 – Nauki o Ziemi. W całym konkursie OPUS17 złożono 2051 wniosków, z czego dofinansowanie uzyskało 308 projektów. W panelu ST10 finansowanie uzyskało tylko 15 wniosków na 117 złożonych.
Celem projektu jest zbadanie, analiza, mapowanie i modelowanie deformacji powierzchni w obszarze historycznego wydobycia węgla brunatnego na obszarze polskiej części struktury glacitektonicznej Łuku Mużakowa, w rejonie Łęknicy. Geomorfologia tego obszaru charakteryzuje się licznymi i zróżnicowanymi formami pochodzenia antropogenicznego związanymi z podziemnym i odkrywkowym wydobyciem węgla brunatnego i iłów ceramicznych w kopalni „Babina”, które zakończyło się w latach 70. XX w.
Złożona i skomplikowana geometria tych złóż jest wynikiem procesów glacitektonicznych związanych z kolejnymi etapami akumulacji i wietrzenia. Cały obszar poddawany jest procesom geodynamicznym związanym z wietrzeniem obszarów poeksploatacyjnych, degradacją płytkich wyrobisk podziemnych i zmieniającymi się warunkami hydrogeologicznymi górotworu. Proces wtórnych deformacji i jego wpływ na powierzchnię terenu są obecnie nieznane.
Działalność górnicza zwykle przyczynia się do powstawania deformacji powierzchni, a kolejnym poważnym problemem jest występowanie deformacji wtórnych, które pojawiają się wiele lat po zamknięciu kopalni – mówi dr hab. Jan Blachowski, kierownik projektu z Wydziału Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. – Mogą one mieć negatywny wpływ na stan środowiska, uszkodzenia infrastruktury i zagrożenia dla bezpieczeństwa ludzi. W ramach projektu sprawdzone zostanie m.in. to, jakie warunki są istotne dla występowania i rozwoju deformacji oraz czy można je dokładnie modelować i prognozować z zastosowaniem podejścia deterministycznego i modelowania przestrzennego w systemie informacji geograficznej (GIS). Opracowaną metodykę będzie można zastosować do innych obszarów dawnej działalności górniczej.
Ze strony KGHM CUPRUM sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe projekt realizowany będzie w Zakładzie Geodezji oraz Zakładzie Geologii, a jego kierownikiem z ramienia KGHM CUPRUM została dr inż. Ewa Warchala.
Ze swojej strony chciałam podziękować całemu Zespołowi, który przygotował wniosek na Konkurs OPUS, zarówno osobom z Politechniki Wrocławskiej, PIG-PIB, jak i koleżankom i kolegom z KGHM CUPRUM, za ich zaangażowanie i wykonaną pracę. Jest to projekt naukowy obejmujący badania podstawowe. Nasz wniosek uwzględnia nowatorski charakter postawionego przez nas problemu naukowego i będzie mieć wpływ na rozwój dyscypliny naukowej w jakiej startowaliśmy tj. Nauk o Ziemi. Mamy nadzieję, że zdobędziemy nową wiedzę o tym rejonie, o podstawach zjawisk tam zachodzących i obserwowanych formach krajobrazu. – mówi Ewa Warchala.
Serdecznie gratulujemy!
Wyniki konkursu: https://www.ncn.gov.pl/konkursy/wyniki/2019-11-18-opus17-preludium17